Pessoa aflevering 2
Audioboek van 'Kroniek van een leven dat voorbijgaat' van Fernando Pessoa, voorgelezen door Gijs Scholten van Aschat.
Fragment 14
De mens, onnozele dienaar van zijn ambities, schimmenspel van zijn vruchteloze verlangens, opstandige en barbaarse slaaf van universele chemische wetten; hij draait onherroepelijk mee in de onverstoorbare omwenteling van de aarde rond de onontkoombare gele ster, zonder hoop, zonder rust, met als enige verzachting de warme illusie van de werkelijkheid en de werkelijkheid van zijn illusies. Hij bestuurt staten, hij roept wetten in het leven, voert oorlogen; zijn nalatenschap bestaat uit veldslagen, verzen, standbeelden en gebouwen. Niets van dat alles is van betekenis voor een aarde die langzaam killer wordt. Ver van dit alles staat, sinds zij voor de allereerste keer opkwam, de verre zon die indien zij licht geeft, op een dag op zal houden licht te geven, en indien zij leven geeft, zichzelf nu de dood zal schenken. Andere sterrenstelsels zullen uiteindelijk nieuwe mensheden scheppen, andere vormen van fictieve oneindigheden zullen de zielen van andere soorten voeden, andere geloven zullen door de lange gangen van de meervoudige werkelijkheid paraderen. Andere, even nodeloze Christussen zullen tevergeefs aan nieuwe kruizen hangen. Nieuwe sektes zullen de geheimen van de magie en de Kabbala in hun hand houden, maar het zal een andersoortige Kabbala en een nieuw soort magie zijn. De overeenkomst tussen al deze mensheden en sektes is hun illusie te bestaan en de ultieme waarheid ooit op te houden te bestaan.
De liefde, want [ ]; de roem, want dat is slechts een woord en dat is niet genoeg; de macht, want die vereist een inspanning en die vermoeit; [ ]
Alleen het water in de rivier gehoorzaamt waardig en met de vergeefse schoonheid van bewustzijnsloze verschijnselen, aan dezelfde noodlottige wetten die onze dociele breinen besturen en tevens in ons de kiem hebben geplant van het verzet tegen diezelfde wetten.
Blasfemie is een daad van geloof. Spiritualiteit is een chemisch proces. De vogel die de aarde veracht, veracht niet de wetten die de aarde en de lucht bestieren. Nooit zullen we de kerker van het leven verlaten, zelfs niet door de dood die slechts een andere vorm van leven is, het zonderlinge leven van de veelheid waaruit onze fictieve eenheid zich heeft gevormd.
Alleen een lijdzame gehoorzaamheid zonder opstand, zonder glimlach, even volgzaam als het verzet ertegen en even onvermijdelijk als het [ ], is de enige juiste geestelijke houding voor de absolute uitwendigheid van ons slaafse leven.
OVER FERNANDO PESSOA
Fernando Pessoa (1888-1935) is zeker drie van de bekendste schrijvers van Portugal. Veel van zijn werk verscheen in Nederlandse vertaling, waaronder de poëzie geschreven onder de heteroniemen Alberto Caeiro, Álvaro de Campos en Ricardo Reis en het Boek der rusteloosheid.
Kroniek van een leven dat voorbijgaat werd vertaald door Michaël Stoker en uitgegeven door Uitgeverij Van Oorschot.
Gijs Scholten van Aschat leest elke week een fragment uit het boek, met als gedachte: van wekelijks een stukje Pessoa kan de wereld alleen maar opknappen. De fragmenten zijn voor iedereen gratis te beluisteren, ILFU-members kunnen vanaf 1 november het complete, twaalf uur durende audiobook gratis downloaden en beluisteren via Mijn ILFU. (Hier kun je ILFU-lid worden).
De tekening van Pessoa is van de hand van kunstenaar Floris Tilanus, de foto van Gijs Scholten van Aschat is gemaakt door Iris Planting/Lumen.
