ILFU Book Club: hoe lees je de nieuwe roman van Jennifer Egan? (Afl.1)

Vandaag begint de ILFU Book Club. Een maand lang lezen we online met onze leden een roman en sluiten we af met een gesprek met de auteur zelf, live op het podium in Utrecht. Deze maand hebben we gekozen voor Het Snoephuis van Jennifer Egan. Schrijver en journalist Nina Polak bespreekt Egans roman in vier afleveringen, waarop je kunt reageren in de comments. Elke week een nieuw artikel waarin Polak dieper ingaat op elementen uit het boek die aanzetten tot nadenken. Deze week aflevering 1: het personage en de context. Hoe bepalend is de blik van anderen voor wie we zijn?

Je hoeft het boek nog niet uit te hebben om mee te doen aan deze ILFU Boekenclub, dus lees en praat vooral mee!

Opslaan

Tags

Jennifer Egan Schrijven Dystopie

Word ILFU Member en steun onze schrijvers en verhalen

Vertel me meer

In een prentenboek dat Jennifer Egan ooit aan haar kinderen voorlas – steeds opnieuw, zoals kinderen dat graag willen – ontsnappen drie kleine biggetjes aan een wolf door uit hun eigen boek te springen. De boze wolf kan ze nergens meer vinden. De ontsnapte biggetjes springen in en uit andere boeken en veranderen daarmee steeds van gedaante. In een oud prentenboek verschijnen ze in fijne penlijnen; in een stripboek zien ze eruit als cartoon-biggen. 

Dit ingenieuze verhaal, dat Egan zelf bijna net zo fascineerde als haar kinderen, inspireerde haar om iets vergelijkbaars te proberen met haar eigen romanpersonages. Wat zou er gebeuren, vroeg ze zich bijvoorbeeld af, als ze een personage uit een klassiek realistische verhaal zou laten terugkeren in een typische detective-setting? 

Het kenmerkt de romanschrijver Egan, dit spel met verschillende verhaalwerelden en stijlen. In haar nieuwste roman The Candy House keren een aantal personages terug uit A Visit From the Goon Squad, de bestseller waarmee ze in 2011 de Pulitzerprijs won. Critici werden het er niet over eens of dit boek nou een verhalenbundel of een roman was; het bestond uit dertien verhalen over mensen die allemaal iets te maken hadden met platenbaas Bennie Salazar en zijn assistente Sasha. Het sprong voor- en achteruit in de tijd van de jaren zeventig tot de (ten tijden van de publicatie) nabije toekomst. De personages uit de verschillende, met elkaar samenhangende delen, doken als figuranten op in elkaars verhaal. 

"Een Rutger Bregman van het internet"

Niet alles aan de technologische dystopie in Jennifer Egans nieuwe roman is kommer en kwel. Volgens Trouw zoekt ze 'als een Rutger Bregman van het internet' ook naar heilzame mogelijkheden van het digitale tijdperk. Het Snoephuis werd vertaald door Arjan & Thijs van Nimwegen en uitgegeven door De Arbeiderspers.

Koop lokaal of bestel het boek hier

Het is de persoon die zijn context schept, lijkt de schrijver te willen laten zien, maar zeker ook de context die het personage bepaalt. Verander één van de twee, en alles verandert. Wie wordt iemand als je zijn of haar verhaal op een andere manier vertelt? In een andere stijl, vorm of een heel ander genre? Hoe bepalend is de blik van anderen voor wie we zijn? 

Ook in The Candy House heeft ieder hoofdstuk een eigen klank en temperament. Voor iedere verhaallijn kiest de schrijver een andere verteltrant. Over Bix Bouton, de techmiljonair die een centrale rol speelt, lezen we in het eerste hoofdstuk bijvoorbeeld in de derde persoon, verleden tijd. Het tweede hoofdstuk – over een jongen die Alfred heet, en die soms in het openbaar begint te schreeuwen – zet dat derde persoonsperspectief schijnbaar door, maar blijkt later toch verteld te worden door een 'ik', een personage dat in het vorige hoofdstuk ook al opdook. 

Dit maakt de chronologie en de structuur tot een tamelijk complexe puzzel. Maar het geeft ook een bijzonder gevoel van gelijktijdigheid, een levensechtheid. 

Wat is het effect van zulke technieken op verschillende lezers, vraag ik me af. Zet het je op afstand om steeds van blik te wisselen, of is de samenhang groot genoeg om het boek steeds als één verhaal te blijven ervaren? En wat is dat ene verhaal dan? 

Ik ben benieuwd naar jouw leeservaring. Die kun je hieronder achterlaten in de comments.

Op 20 mei komt Jennifer Egan naar Utrecht